Spannende tijden voor Amsterdamse achtstegroepers: ze maken de laatste Cito-toets die meetelt voor het schooladvies en de middelbare scholen organiseren de jaarlijkse open dagen. In Amsterdam betekent dat: heel veel open dagen bezoeken. Ouders moeten goed geïnformeerd zijn en kunnen plannen; de schoolbesturen willen niet alleen dat alle kinderen een school kiezen waar ze naartoe willen, maar ook dat ze een lange reservelijst (of “voorkeurslijst”) maken voor het geval de OSVO ze uitloot.
De kans op uitloting is vooral voor kinderen met VWO-advies aanzienlijk: in 2017 werd 25% van de kinderen met VWO-advies uitgeloot voor de school van keuze, 6% kwam buiten de top 5 en 17 kinderen werden zelfs uitgeloot voor 12 of meer scholen. Ook op andere niveaus wordt op een aantal scholen stevig geloot .
De centrale loting zorgt bij de ruim 7.600 achtstegroepers en hun ouders voor veel stress. Stichting Vrije Schoolkeuze Amsterdam (VSA ) is ook dit jaar weer de stem van ouders en kinderen in de kernprocedure. Sinds 2009 spreken wij schoolbestuurders, de wethouder en de wetgever aan op hun verantwoordelijkheid om ieder kind een passende school te bieden. En dat is toch iets anders dan een loterij om bestaande plekken. Ook doen wij constructieve voorstellen om het aanbod slim te verbeteren. In de eerste nieuwsbrief van deze jaargang kunt u onze speerpunten terug lezen.
Uitverkochte open dagen
De kans op uitloting en de vereiste lange reservelijst van scholen, maakt het bezoeken van open dagen tot een uitputtingsslag. Sommige scholen leverden de onaangename verrassing dat hun open dagen uitverkocht te verklaren. De open dagen voor de School voor Persoonlijk Onderwijs waren in oktober al uitverkocht – is dat een vroegtijdige voorselectie van meest gemotiveerde leerlingen? Waarom worden niet extra open dagen georganiseerd? Het Fons Vitae geeft kinderen een timeslot voor hun bezoek en het Cartesius 2 informeert ouders vooraf – wel heel netjes - dat ondanks dat felbegeerde ticket er wachtrijen zullen zijn en een goed beeld van de school krijgen lastig zal zijn gezien de drukte.
VSA pleit al een tijdje voor een scholenmarkt in november naar het voorbeeld van New York waar alle scholen zich presenteren en met workshops over schoolkeuze, zodat kinderen en ouders zich breed kunnen oriënteren op scholen die perspectief bieden. Afzonderlijk organiseren sommige schoolbesturen wel een scholenmarkt met eigen scholen, maar een brede scholenmarkt, met alle mogelijke scholen binnen je advies, dat wil OSVO niet. En misschien zijn er nog wel meer mogelijkheden om scholen die niet in de belangstelling staan, beter te positioneren, maar dan moet je dat als OSVO wel willen.
Des te vreemder is het dat een aantal Amsterdamse scholen die jaarlijks overtekend zijn en stevig loten wel actief leerlingen werven op een scholenmarkt in randgemeentes . Kom op schoolbestuurders, jullie vragen kinderen een lijst van wel 12 scholen op te stellen, zorg dan ook dat zij zich breed kunnen oriënteren!
Raad verbolgen over plaatsing van uitgelote kinderen
De inkt van de nieuwe kernprocedure was nog niet droog of voorzitter Oudkerk van het Overleg Scholen Voortgezet Onderwijs (Osvo) en wethouder Kukenheim van onderwijs kwamen onder vuur te liggen. Het alsnog plaatsen van 11 volledig uitgelote kinderen, na tussenkomst van de rechter, werd gezien als ‘voordringen’ en ‘klassenjustitie’. Vergeten werd dat deze groep een lange, bittere strijd moest voeren, en vrijwel iedereen hen steunde in hun strijd voor een plekje.
Advocaat Esther Sprenkeling schiep helderheid over de feiten; de rechter was de enig overgebleven hoop voor deze kinderen die überhaupt geen school kregen uit de grote scholenloterij. Het geschapen precedent is verwerkt in de nieuwe kernprocedure: er is nu een plaatsingsgarantie bij de voorgeschreven minimale lengte van de lijst met scholen.
Het is een illusie dat hiermee de ellende rond de centrale loting is opgelost. Hoe om te gaan met andere kinderen die in 2016 en 2017 volledig uitgeloot werden? Ook in 2016 gingen kinderen noodgedwongen buiten de stad naar school. Als je ingeloot wordt op één van de 12 scholen op je lijst, moet je dan tevreden zijn met school nummer 8 of 11? De strijd voor deze kinderen gaat door.
Op 11 januari spraken de ouders van deze kinderen de raadscommissie opnieuw toe. De gemeentelijke kinderombudsman sprak als laatste en verklaarde dat ieder kind ‘blij’ moet kunnen zijn met de school van plaatsing. Zij wil ‘geen wiskunde maar maatwerk’ voor de circa 130 kinderen die buiten de top 5 komen. Zij wil met de getroffen kinderen zelf in gesprek. De ouders en de kinderombudsman zijn terug te zien op de website van raad , vanaf 1:28:30 uur. Wordt vervolgd.
Leegstand maakt de mismatch nog duidelijker
Osvo kondigde een verbod op nieuwe scholen af zolang 20% van het bestaande aanbod leeg staat. Een goed moment om te focussen op de scholen die bestaan dankzij de centrale loting – dat zijn scholen die bestaan bij de uitloting van kinderen op andere scholen. De onderwijsconsumentenorganisatie (OCO) van de gemeente Amsterdam heeft een sorteerbare tabel van de resultaten van de centrale loting in 2017 . VSA zette de leegstand versus het tekort voor u op een rij. Hieruit volgt dat de Osvo die eis van 20% leegstand met gemak in stand kan houden door te goochelen met aanbod. Met andere woorden: onder het mom van ‘20% leegstand’ beschermt Osvo de eigen (lege) scholen.
VWO | Capaciteit | 1e keuze | 2e | 3e | Geplaatst | Leeg | Tekort |
Totaal | 3.237 | 2.625 | 2.569 | 2.437 | 2.667 | 668 | -426 |
5 scholen met minst aantal geplaatste vwo leerlingen | |||||||
Marcanti college | 20 | 0 | 0 | 0 | 0 | 20 |
|
Bernard Nieuwentijt | 25 | 2 | 6 | 1 | 2 | 23 |
|
IJburg College 1 | 20 | 2 | 4 | 1 | 4 | 16 |
|
Reigersbos | 50 | 8 | 4 | 3 | 9 | 41 |
|
Metis Montessori | 25 | 7 | 11 | 15 | 9 | 16 |
|
5 meest gekozen VWO scholen | |||||||
Amsterdams Lyceum | 172 | 280 | 241 | 186 | 172 |
| -108 |
Hyperion Lyceum | 140 | 255 | 185 | 133 | 140 |
| -115 |
4E Gymnasium | 168 | 251 | 193 | 142 | 168 |
| -83 |
Cygnus Gymnasium | 150 | 193 | 142 | 159 | 150 |
| -43 |
Ignatiusgymnasium | 145 | 150 | 170 | 176 | 145 |
| -5 |
Havo | Capaciteit | 1e keuze | 2e | 3e | Geplaatst | Leeg | Tekort |
Totaal | 3.183 | 2.455 | 2.272 | 2.233 | 2.501 | 682 | -343 |
5 scholen met minst aantal geplaatste havo leerlingen | |||||||
Bernard Nieuwentijt | 25 | 2 | 6 | 1 | 2 | 23 |
|
Marcanti college | 20 | 1 | 2 | 3 | 3 | 17 |
|
Spring high | 60 | 15 | 6 | 12 | 16 | 44 |
|
DENISE IMYC | 17 | 13 | 10 | 15 | 16 | 1 |
|
Metis Montessori | 25 | 13 | 19 | 16 | 16 | 9 |
|
5 meest gekozen havo scholen | |||||||
St. Nicolaaslyceum | 84 | 229 | 214 | 203 | 84 |
| -145 |
Spinoza Lyceum | 58 | 135 | 202 | 188 | 58 |
| -77 |
Montessori Lyceum | 168 | 133 | 92 | 98 | 168 |
|
|
Fons Vitae Lyceum | 116 | 133 | 160 | 186 | 116 |
| -17 |
Chr. Sgm Buitenveldert | 196 | 129 | 101 | 114 | 159 |
|
|
Nota bene: ook op de verschillende vmbo-niveaus zijn grote verschillen. Doordat de vmbo-niveaus in de tabel nauwelijks te onderscheiden zijn door de overlap in het aanbod, is het helaas niet eenvoudig om een bruikbare lijst voor vmbo-niveaus te maken.
Centrale loting is gedwongen winkelnering
Het is nu kraakhelder dat de centrale loting voor Osvo domweg gebruikt wordt om met gedwongen winkelnering alle kinderen te verdelen over het bestaande aanbod . VSA vindt het amoreel om enerzijds van kinderen te vragen om met passie te kiezen voor hun échte voorkeuren en anderzijds geen enkele verantwoordelijkheid te nemen voor die voorkeuren en zelfs een verbod op nieuw aanbod af te kondigen. Met boterzachte voornemens over kansengelijkheid en tegengaan van segregatie tracht Osvo dit te vergoelijken. Maar de rem op uitbreiding van het gewenste aanbod houdt onaantrekkelijke scholen in stand en daarmee de kansenongelijkheid.
Osvo bepaalt het aanbod en Osvo vraagt kinderen om een lange lijst van scholen op te stellen. Ook dit jaar zullen honderden kinderen worden geplaatst op een school waar ze niet voor gekozen hebben. Ergens houdt het concessies doen aan wensen en voorkeuren in de schoolkeuze op, maar:
- oriënteer je breed en ga ook goed kijken op scholen die niet populair zijn - niet populair is niet hetzelfde als niet goed en wie weet, vind je er precies wat jij nodig hebt.
- zet geen scholen op je lijst waar je echt niet naartoe wil.
- oriënteer je ook op goede scholen buiten Amsterdam – bijvoorbeeld in Weesp , Velsen-zuid en Hilversum gaan meer Amsterdammers naar school.
Bij twijfel over advies, vraag nu al om ophoging
Het basisschooladvies is leidend voor de schoolkeuze en wordt gebaseerd op de resultaten van de CITO toetsen van groep 6, 7 en 8. De laatste CITO toets van het leerlingvolgsysteem wordt in januari afgenomen in groep 8. Uiterlijk 1 februari krijgt uw kind het definitieve advies waarmee een passende school gezocht kan worden. De CITO-eindtoets wordt in april, na de centrale loting afgenomen. De uitslag volgt eind mei. Als uw kind beter scoort dan verwacht, dan moet de basisschool het advies heroverwegen.
Landelijk wordt van slechts 20% van de kinderen die hun CITO beter maken het schooladvies aangepast. Hier kunt u vinden hoe vaak het schooladvies in 2016 is aangepast op de basisschool van uw kind. Vooral kinderen met lager opgeleide ouders zijn de dupe .
In 2017 werden in totaal 748 adviezen opgehoogd (tegenover 660 in 2016). Deze 748 kinderen hadden dus in eerste instantie geen passend advies en hebben in de centrale loting meegedaan op een niet passend niveau. Na ophoging van het advies zijn maar 172 kinderen (22%) gewisseld van school. Veel meer kinderen willen wel wisselen naar het passende niveau, maar de mogelijkheden zijn na 2 rondes loting en plaatsing zeer beperkt – alle gewilde scholen zijn vol. Ook de keuze voor een brede scholengemeenschap blijkt lang niet altijd soelaas te bieden, omdat veel van deze scholen de brugklassen hebben ingedeeld per advies.
Ieder jaar vraagt VSA om een oplossing voor deze grote onrechtvaardigheid in de kernprocedure, tot nu toe helaas zonder succes. VSA adviseert daarom om áls er twijfels zijn over het advies, direct te vragen om ophoging, zo nodig m.b.v. aanvullend onderzoek.
Gemeenteraadsverkiezingen – Kieswijzer onderwijs
Dat onze kinderen moeten loten voor scholen is een politieke keuze, geen noodzakelijk kwaad.
Op 21 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. VSA zal de politieke partijen die deelnemen in Amsterdam binnenkort enkele vragen voorleggen over de overgang van groep 8 naar de middelbare school in Amsterdam. De standpunten van de politieke partijen maar ook het stemgedrag bij moties over de kernprocedure en het aanbod zullen wij op onze website publiceren.
Steun ons en sluit je aan
Door uw aanmelding ontvangt u onze nieuwsbrief en onderschrijft u de doelstelling van VSA: verbeteren en vergroten van het aanbod van voortgezet onderwijs van voldoende kwaliteit in Amsterdam. U bent dan onderdeel van een belangrijke actiegroep voor de toekomst van uw kind; samen staan we sterk! Aanmelden is gratis
Deel deze update met andere ouders
Elk jaar worden weer nieuwe ouders en kinderen verrast door het aanbodbeleid van de schoolbesturen. VSA zorgt nu al 8 jaar voor continuïteit van kennis en de stem van ouders en kinderen. U kunt helpen door deze update te verspreiden onder de ouders van groep 7 en 8 op de basisschool van uw kind.
Volg ons op twitter
Het forum van VSA is de plek waar alle discussie over het voortgezet onderwijs in Amsterdam samenkomt. Ook schoolbestuurders en beleidsmakers volgen uw inbreng daar op de voet. U kunt ons volgen op twitter , dan blijft u op de hoogte van het laatste nieuws rond vrije schoolkeuze.