De 1% groep
De loting van kinderen over Amsterdamse scholen telde dit jaar een kleiner aantal grote uitvallers. Ongeveer 200 kinderen bleven weg, en dat betekent precies 200 schrijnende gevallen minder. Maar voor de kinderen die wel buiten de boot vielen des te pijnlijker.
Interessant is vervolgens hoe verschillend scholen hierop hebben gereageerd: sommige kiezen ten onrechte voor de zuiver juridische redenering (“de procedure is goed gevolgd”), anderen zoeken meer naar de menselijke benadering en kijken bijvoorbeeld of een hardheidsclausule nog ruimte biedt. Sommige scholen maken alsnog ruimte voor schrijnende gevallen, andere scholen niet.
VSA gelooft meer in de menselijke benadering. Tot vreugde van de Amsterdamse jeugd denkt de kinderombudsman hier net zo over en heeft zij zich hiervoor enorm ingezet – met resultaat! Maar helaas zijn er nog altijd een kinderen die 12 scholen op een lijst hadden gezet en enorm teleurgesteld blijven in de plek waar ze naartoe werden verloot.
Gymnasiumkrapte door tekort aan atheneum
1% van alle achtstegroepers komt buiten de top 5. Leerlingen met vwo-advies worden het hardst getroffen. Ook kinderen met havo/vwo en havo advies worden getroffen door de nog altijd omvangrijke mismatch tussen vraag en aanbod in Amsterdam. Alleen voor VMBO’ers is de vooraf gewekte verwachtingen bereikt:
% niet op 1e keus | % buiten top 3 | |
vwo | 23% | 8% |
havo/vwo | 20% | 4% |
havo | 17% | 4% |
Vmbo | 90% | 0% |
Voor VWO-ers is deze doelstelling nog ver weg: 23 procent krijgt geen plek op de school van aanmelding en 8 procent komt terecht buiten de opgegeven top 3. Ook voor leerlingen van havo/vwo en havo advies is de mismatch tussen voorkeuren en aanbod nog groot.
Bedacht moet worden dat de aantallen in werkelijkheid hoger liggen, aangezien leerlingen die een hoger advies krijgen op basis van een goede Cito-eindtoets hoe dan ook van de schoolbesturen pas ná de centrale loting mogen kiezen uit de scholen waar dan nog plek is. (Data afkomstig van de mooie Beschrijvende analyse matching en loting voortgezet onderwijs Amsterdam 2018). De uitkomst van het tevredenheidsonderzoek onderstreept dat nog eens: het percentage tevreden ouders en kinderen correspondeert duidelijk met een positieve uitkomst van de loting.
Opvallend is dat VSA net als vorig jaar veel zeer teleurgestelde gymnasiumkinderen ontmoette, die jaloers keken naar vriendjes en vriendinnetjes die helemaal niet naar een gymnasium willen, maar daar wél zijn geplaatst.
De capaciteit voor de vijf categorale gymnasia (734 plekken) is bijna passend voor de vraag (765 kinderen hebben zich aangemeld bij een categoraal gymnasium). Door in elke gymnasiumklas één extra stoeltje bij te plaatsen, zou het aanbod passend zijn op deze vraag. Helaas wordt de mismatch onnodig groter dankzij de centrale loting: kinderen die naar het gymnasium willen worden verdrongen door een forse overloop vanuit de paar gewilde athenea: Hyperion, Amsterdams en (in mindere mate) Sint Nicolaas en Spinoza lyceum. Kinderen die naar deze scholen willen, zetten de gymnasia voor het geval ze uitgeloot worden vaak op plek vier t/m acht – niet omdat ze graag naar een gymnasium willen, maar omdat ze geen ander aantrekkelijk atheneum zien. Om het gymnasium-probleem op te lossen, is het dus nodig dat er meer aantrekkelijk atheneum aanbod bij komt.
Bij HAVO en HAVO/VWO is het beeld eenvoudiger: hier is en blijft domweg een tekort aan scholen waar kinderen naartoe willen. En een overschot aan aanbod waar kinderen niet naartoe willen.
Werk aan de winkel voor de schoolbesturen
Voor de schoolbestuurders moet minstens zo interessant zijn welke scholen te weinig leerlingen trokken. Wat bijvoorbeeld te denken van het VMBO-t van het Calvijncollege (3 aanmeldingen). Het VWO van het Hervormd Lyceum Zuid (5 aanmeldingen), de VWO’s van IJburgcollege 1 en 2 (samen goed voor 3 aanmeldingen) of het Marcanticollege (1 aanmelding voor HAVO/VWO en 0 voor vwo). Wordt het geen tijd voor gezamenlijke actie van de schoolbesturen en de gemeente samen om onaantrekkelijk aanbod te saneren of opnieuw uit te vinden, zodanig dat leerlingen wel voor deze scholen kiezen?
Uit het tevredenheidsonderzoek volgt dat ouders en kinderen kleinschaligheid belangrijk vinden. In het onderzoek staan diverse suggesties op de druk op categorale VWO’s te verminderen, bijvoorbeeld door een betere selectie aan de poort. In de ogen van VSA tonen de centrale lotingen sinds 2015 helder aan dat er vooral behoefte is aan aantrekkelijk atheneum onderwijs. Een beter passend aanbod voorkomt dat bij de categorale gymnasia aangemelde leerlingen verdrongen worden door leerlingen die liever naar een aantrekkelijk atheneum gaan.
Teveel zittenblijvers in Amsterdam
Op Amsterdamse middelbare scholen blijven jaarlijks meer dan 2.500 leerlingen zitten, omgerekend meer dan 100 klassen. De VO-raad heeft een ambitieuze doelstelling dat het aantal zittenblijvers in 2020 significant is teruggedrongen. Het merendeel van de Amsterdamse scholen zit daar nog ver boven. OCO Amsterdam schreef een fijne analyse over dit onderschatte probleem. Wat opvalt, is dat het aantal zittenblijvers tussen scholen flink verschilt. Hier vindt u een tabel met alle 49 Amsterdamse scholen. Slechts 19 Amsterdamse scholen voldoen aan de afgesproken norm. Bij 5 van die 19 scholen is overigens een aanzienlijke afstroom naar een lager niveau.
Er is een gezamenlijke inspanning vereist van scholen, besturen, gemeente en ouders om het zittenblijversprobleem op te lossen.
Nieuwe AVG privacywetgeving
Wellicht heeft u gehoord van de nieuwe AVG privacywetging met betrekking tot gegevensbescherming, die van kracht is gegaan op 25 mei 2018. VSA gebruikt uw gegevens uitsluitend voor circa 6 online nieuwsbrieven per jaar. Als u deze informatie wilt blijven ontvangen dan hoeft u niets te doen. Als u deze informatie niet meer wenst te ontvangen, klikt u dan op afmelden onderaan in deze nieuwsbrief.
Dank dank!!
We hebben meerdere donaties mogen ontvangen en willen graag onze donateurs danken: het helpt enorm dat we een kleine kas hebben waaruit we enige website ondersteuning kunnen bekostigen. Veel dank! U kunt donaties zijn overigens zeer welkom.
Volg ons op twitter
Het forum van VSA is de plek waar alle discussie over het voortgezet onderwijs in Amsterdam samenkomt. Ook schoolbestuurders en beleidsmakers volgen uw inbreng daar op de voet. U kunt ons volgen op twitter , dan blijft u op de hoogte van het laatste nieuws rond vrije schoolkeuze.