VSA update
Stichting Vrije Schoolkeuze Amsterdam (VSA) zet zich in voor de keuzevrijheid van kinderen bij de overgang van basis naar voortgezet onderwijs
Tweede lustrum, vierde wethouder voor Vrije Schoolkeuze Amsterdam
Uw kind in groep 7 of 8 verdient – net als alle kinderen in Amsterdam – na de basisschool het beste voortgezet onderwijs. Maar in Amsterdam is er een structurele mismatch tussen vraag en aanbod.
In 2009 dachten we optimistisch dat we dat wel even konden helpen oplossen. Maar de belangen van schoolbesturen zijn niet altijd de belangen van uw kind – en dus gaat VSA haar 10e jaar in om geheel belangeloos de stem te zijn van, voor en door ouders en kinderen bij de overstap naar het voortgezet onderwijs.
In november sprak VSA met wethouder Moorman, sinds mei de nieuwe hoop van ouders en kinderen op beter onderwijs voor iedereen in Amsterdam. Zij zet ambitieus in op kansengelijkheid en VSA denkt daar graag in mee. Tegelijk zijn wij kritisch over de gedachte uit het coalitieakkoord dat kinderen onder dwang naar brede scholen sturen zou helpen (zie ook hierna).
Meer lotingleed dit jaar
Elk jaar opnieuw worden ouders en kinderen onaangenaam verrast dat ze moeten loten voor een plek op een middelbare school in Amsterdam. En die loting kan net voor uw kind ongelukkig uitvallen. Met vergaande consequenties.
Dit jaar zal het lotingsleed weer groter zijn dan vorig jaar omdat naar schatting 300 kinderen meer een plek zoeken op een middelbare school in Amsterdam. De schoolbesturen hebben het aanbod niet aangepast.
Kans op uitloting hangt sterk samen met het advies
Met een centrale loting – loting voor alle kinderen - zou 99,9% van de kinderen in een top 3 van opgegeven scholen belanden. Dat is ouders sinds 2015 voorgespiegeld na de invoering van wat toen nog eufemistisch ‘matching’ werd genoemd. Deze doelstelling is nooit behaald. Vorig jaar was het beste resultaat. Dit kwam door een (onverwachte) daling van het aantal kinderen. Vorig jaar lootten de verzamelde schoolbestuurders 958 kinderen uit voor de school van aanmelding. 87% werd ingeloot. 229 kinderen kwamen op een reserveschool buiten de opgegeven top 3.
Maar let op. De resultaten verschillen sterk per advies. Kinderen met vwo-advies hebben veruit de grootste kans op uitloting. Ook kinderen met havo/vwo en havo advies worden getroffen door de nog altijd omvangrijke mismatch tussen de bekende voorkeuren en het aanbod in Amsterdam. Alleen voor kinderen met vmbo advies is vorig jaar voor het eerst de doelstelling gehaald, zie het resultaat centrale loting 2018:
| 2018 | Uitgeloot voor de school van aanmelding | Plaatsing op een reserveschool buiten de top 3 |
| Vwo | 23% | 8% |
| Havo/vwo | 20% | 4% |
| Havo | 17% | 4% |
| Vmbo | 10% | 0% |
| Totaal | 13% | 3% |
Hier vindt u een lijst met scholen die de afgelopen twee jaar kinderen uitlootten, met het hoogste lotnummer van geplaatste leerlingen. In de analyse van de centrale loting 2018 vindt u meer informatie, bijvoorbeeld het aantal aanmeldingen (1e plek) en wachtlijst per school.
Loting is gedwongen winkelnering
Achtstegroepers en hun ouders worden sinds 2015 uitdrukkelijk gevraagd om zorgvuldig te kiezen voor hun échte voorkeur. Dat schept een belangrijke verantwoordelijkheid voor de Amsterdamse schoolbestuurders verenigd in Osvo om aan die gevraagde voorkeuren tegemoet te komen. Daar slagen zij niet in. Osvo kondigde vorig jaar zelfs een verbod op nieuwe scholen af zolang “20% van het bestaande aanbod leeg staat”. Het is daarmee kraakhelder dat Osvo de centrale loting enkel gebruikt om met gedwongen winkelnering alle kinderen efficiënt te verdelen over hun bestaande aanbod.
VSA vindt dat kinderen geen beleidsinstrument zijn. Het is bovendien amoreel om enerzijds van kinderen te vragen om met passie te kiezen voor hun échte voorkeuren en anderzijds geen verantwoordelijkheid te nemen om aan die voorkeuren tegemoet te komen. Met boterzachte beloftes over ‘kansengelijkheid’ en ‘tegengaan van segregatie’ tracht Osvo de rem op uitbreiding van gewenst onderwijs te vergoelijken. Maar die rem op uitbreiding houdt dankzij centrale loting onaantrekkelijke scholen in stand en daarmee juist kansenongelijkheid.
In 2019 is het misschien de laatste keer dat leerlingen door middel van de huidige lotingssystematiek verdeeld worden over de Amsterdamse middelbare scholen. Na dit jaar zal Osvo de centrale loting heroverwegen. VSA vindt het van het grootste belang dat de oorzaak van de problemen wordt aangepakt. In het Factsheet Schoolkeuze heeft VSA de belangrijkste oorzaken van de problemen in Amsterdam samengevat. Daarin schetsen we ook een duurzame oplossingsrichting voor de al meer dan een decennium bestaande lotingsproblematiek.
Kansengelijkheid voor kinderen die een goede Citotoets maken
De mooie woorden van Osvo wringen vooral waar het gaat om kinderen die hun Citotoets beter maken dan de basisschool had verwacht. Zij staan bij de scholenloterij helemaal achteraan in de rij.
Het basisschooladvies is sinds 2015 leidend voor de plaatsing op de middelbare school. Volgens het tijdpad van de Amsterdamse kernprocedure krijgen alle leerlingen uiterlijk eind januari hun basisschooladvies. Kinderen die te laag worden ingeschat en na de uitslag van de eindtoets alsnog een hoger advies krijgen, mogen zich pas ná de centrale loting op 3 en 4 juni aanmelden op een bij een passende school, waar dan nog plek is. Maar dan zijn alle aantrekkelijke scholen vol.
Alle partijen in de nieuwe raad zijn heel stellig vóór kansengelijkheid voor deze kinderen. We rekenden er daarom op dat de schoolbesturen wel zouden luisteren, maar helaas is er niets gewijzigd in de kernprocedure 2019. We hopen dat de raad snel haar tanden laat zien. VSA vindt het onaanvaardbaar dat deze in eerste instantie onderschatte kinderen bij de keuze voor de middelbare school minder kansen hebben dan hun leeftijdsgenootjes die wel direct een passend advies krijgen.
Wij raden u in de tussentijd aan om de leerkracht te vragen om uw kind het voordeel van de twijfel te geven en niet te wachten op de uitslag van de eindtoets eind mei. De onderwijsinspectie toont met het Technisch rapport gelijke kansen aan dat plaatsing op het hoogste niveau, de kansen van kinderen aanzienlijk vergroot (in een oogopslag: figuur 15 van het rapport).
Eindtoets en schooladvies straks weer samen
De VO-raad en de PO-raad informeren de Tweede Kamer in januari over de doeltreffendheid en de effecten van het leidende basisschooladvies. De conclusie is dat het een negatief effect heeft gehad op het terugdringen van kansenongelijkheid. Daarom adviseren zij om de eindtoets weer vóór het uitbrengen van het schooladvies af te nemen. Op zijn vroegst echter zal de eindtoets in 2020 pas weer samenvallen met het basisschooladvies.
Drukke open dagen
De opdracht om zorgvuldig een school van échte voorkeur te kiezen, de aanzienlijke kans op uitloting en de daardoor vereiste lange reservelijst van scholen, maakt het bezoeken van open dagen voortgezet onderwijs in Amsterdam tot een uitputtingsslag.
Realiseert u zich tijdig dat er scholen zijn waarvoor u zich moet aanmelden om de ‘open dag’ te kunnen bezoeken. Ondanks een toegangsticket, kunnen er wachtrijen zijn en een goed beeld van de school krijgen kan lastig zijn gezien de drukte. Wij raden u aan om ook buiten de gebaande paden te kijken, want misschien vindt uw kind daar juist precies wat het nodig heeft.
Speciaal voor kinderen die nog in groep 7 zitten, organiseren sommige scholen na de aanmelding van achtstegroepers aparte kennismakingsdagen om de druk op de open dagen wat te verminderen.
Scholenmarkt voor brede oriëntatie
VSA pleit al jaren voor een scholenmarkt in november naar het voorbeeld van New York waar alle scholen zich presenteren en met workshops over schoolkeuze, zodat kinderen en ouders zich breed kunnen oriënteren op scholen die perspectief bieden. Maar dat wil men in Amsterdam niet. Tegelijk werven overtekende Amsterdamse scholen, die jaarlijks stevig loten, wel actief leerlingen op scholenmarkten in de (witte) randgemeentes – ook hier wringen de mooie woorden over ‘kansengelijkheid’ en ‘tegengaan van segregatie’ van Osvo. Op maandag 14 januari 2019 om 19.30 uur is in Abcoude bijvoorbeeld een scholenmarkt met meerdere gewilde Amsterdamse scholen.
Er zijn in Amsterdam wel afzonderlijke scholenmarkten van twee schoolbesturen, met alleen de eigen scholen:
Dinsdag 15 januari 2019 van 17.00 – 19.00 uur Esprit scholenmarkt (8 scholen, vmbo t/m vwo) op de locatie van het Marcanti College, Jan van Galenstraat 31.
Woensdag 16 januari 2019 van 14.00 – 16.00 uur VoVa scholenmarkt (9 scholen, praktijkonderwijs t/m vwo) in de Tolhuistuin, Tolhuisweg 5.
Steun ons en blijf op de hoogte
Mede onder druk van de bij VSA verenigde ouders is er de afgelopen jaren al veel verbeterd. Met uw steun gaan we door de schoolbesturen en gemeente te wijzen op hun verantwoordelijkheid adequaat onderwijs te bieden voor àlle Amsterdamse kinderen.
U kunt zich hier aanmelden. U kunt ons helpen door deze nieuwsbrief door te sturen aan andere ouders van kinderen in groep 7 en 8. Hoe meer ouders zich aansluiten bij VSA, hoe sterker we staan!
Uw reacties op deze nieuwsbrief zijn welkom op ons forum of via email. Volg ons ook op Twitter voor het laatste nieuws.
VSA wenst u een buitengewoon voorspoedig 2019 met vooral veel leerplezier!
Stichting Vrije Schoolkeuze Amsterdam, Veronesestraat 2, 1077 RB Amsterdam
SNS Bank 98.90.56.384 t.n.v. Stichting VSA, KvK: 34375898