PERSBERICHT
Recordaantal kinderen uitgeloot door structureel tekortschietend beleid
Mismatch voortgezet onderwijs Amsterdam blijft toenemen
AMSTERDAM – 8 april 2020 - De jaarlijkse centrale loting voor een plek in een Amsterdamse brugklas is uitgelopen op weer een groter debacle dan voorgaande jaren. Het is een fundamentele fout dat de verantwoordelijke schoolbestuurders zijn meegegaan in de druk van de politiek om door beperking van schoolkeuze politieke doelen te bereiken, in plaats van te bewegen naar de voorkeuren van leerlingen en hun ouders, aldus Stichting Vrije Schoolkeuze Amsterdam (VSA).
Maar liefst 1.850 kinderen (23,2%) zijn dit jaar uitgeloot voor de school van aanmelding ten opzichte van 1.464 kinderen (19,1%) vorig jaar. Bovendien moeten meer uitgelote kinderen genoegen nemen met een reserveschool buiten de top 3: 668 kinderen (8,4%) dit jaar, ten opzichte van 582 (7,6%) vorig jaar. Dit jaar is voor het eerst de volledige flexibele capaciteit ingezet om de slechtst lotende kinderen alsnog op een hogere voorkeursschool te plaatsen. In voorgaande jaren werd deze flexibele capaciteit uitsluitend gebruikt om de volledig uitgelote kinderen alsnog te kunnen plaatsen. Verbetering voor slecht gelote kinderen was de inzet van een kort geding dat ouders vorig jaar aanspanden tegen de Amsterdamse schoolbesturen, verenigd in OSVO. Omdat de flexibele capaciteit dit jaar wel is ingezet, zijn er iets minder kinderen buiten de top 5 geplaatst: 256 kinderen (3,2%), ten opzichte van 277 kinderen (3,6%) in 2020. Dat betekent wel dat alle opties voor extra plaatsen met deze uitslag zijn gebruikt.
Bij de invoering van dit lotingssysteem in 2015 werd beoogd dat 99,9% van de kinderen binnen de top 3 voorkeursscholen zou worden geplaatst. Dat doel is nooit bereikt en raakt ieder jaar verder uit beeld. Het aantal kinderen in groep 8 groeit en zij worden in dit lotingssysteem aangemoedigd met passie te kiezen voor de school van echte voorkeur. Het onderwijsaanbod in Amsterdam sluit niet op de bekende voorkeuren aan, waardoor kinderen met een slecht lotnummer steeds minder kans hebben op een voorkeursschool. Dit is in strijd met het internationale recht van kinderen op vrije schoolkeuze. Amsterdam loopt met deze lotingsuitslag ver uit de pas met andere grote steden als Rotterdam, Den Haag en Utrecht.
Steeds meer kinderen willen naar de brugklas in Amsterdam en krijgen vaker havo en vwo-schooladvies. Ook worden kinderen aangemoedigd te kiezen voor hun school van échte voorkeur. Het onderwijsaanbod beweegt niet mee met die bekende échte voorkeuren, noch met de demografische werkelijkheid in Amsterdam. Zo worden gewilde scholen na verbouwing verkleind in plaats van verruimd. Evenmin beginnen gewilde scholen een nevenvestiging of samenwerking met scholen die kampen met leegstand. Het beleid van de gemeente is gericht op groei van capaciteit op brede scholen, terwijl dat niet correspondeert met de voorkeuren van kinderen en ouders.
Elisabeth Bootsma, voorzitter van Stichting VSA zegt in een reactie: “Het is kristalhelder dat het gevoerde beleid niet werkt en nu tot een resultaat leidt dat niet aan 11-jarigen valt uit te leggen. Kinderen die hun ziel en zaligheid leggen in een schoolkeuze worden met honderden tegelijk het bos in gestuurd. Het is een fundamentele fout dat de verantwoordelijke schoolbestuurders zijn meegegaan in de druk van de politiek om door beperking van schoolkeuze politieke doelen te bereiken, in plaats van te bewegen naar de voorkeuren van leerlingen en hun ouders.”
“De kwaliteit van onderwijs en de wensen van hun kinderen staat bij ouders voorop. Het beleid beschermt zwakke scholen die onder het mom van tegengaan van segregatie kunnen doormodderen. Het door wethouder Moorman gesteunde beleid vergroot zo de toch al zorgwekkende ongelijkheid in Amsterdam in plaats van deze te verkleinen. Kapitaalkrachtige ouders lossen het probleem op door te kiezen voor particulier onderwijs, dat snel groeit in de stad. Andere ouders verlaten de stad mede vanwege de schoolproblematiek. De signalen daarvoor zien wij op ons forum.”
VSA dringt al meer dan 10 jaar aan op een structurele oplossing van het probleem. Dat zoveel kinderen uitgeloot en teleurgesteld worden, is het gevolg van bewust Amsterdams beleid om gewild onderwijs krap te houden en alleen capaciteit op brede scholen uit te breiden. Ook dit jaar blijft het aantal inschrijvingen op juist deze scholen achter bij het aanbod. Uitgelote kinderen worden daardoor geplaatst op scholen waar geen vraag naar is of waarvan de kwaliteit onder de maat is. VSA vindt dat in het belang van leerlingen de kwaliteit van onderwijs altijd voorop moet staan.
Dit jaar konden kinderen in Amsterdam met een dubbeladvies voor het eerst kiezen voor kansrijke aanmelding op het hoogste van de twee geadviseerde niveaus, net zoals dat gebruikelijk is in de rest van Nederland. De meeste gewilde (brede) lycea deden daar echter niet aan mee. Eerder stelde VSA al vast dat de centrale loting tot strategisch gedrag van scholen heeft geleid en tot meer categoraal ingedeelde brugklassen, waarbij de voorkeur uit lijkt te gaan naar de hogere schoolniveaus. Kinderen zijn hiervan de dupe.
Op 10 April zal VSA gedupeerde ouders informeren over mogelijke vervolgstappen. Ouders kunnen zich inschrijven www.stichtingvsa.nl
Voor nadere informatie:
Elisabeth Bootsma – 06 2152 6028
Jan Smit – 06 22209303.
Figuur 1) Leerlingen op 1e voorkeur
Bron: Persberichten OSVO
Figuur 2) Plaatsing leerlingen in Amsterdam naar voorkeur
Bron: https://www.verenigingosvo.nl/wp-content/uploads/2020/07/Analyse-Loting-en-Matching-2020.pdf
Figuur 3) Kans op op top-3 per advies